Gemeenten zijn allereerst zelf verantwoordelijk voor een gezond financieel beleid. Als financieel toezichthouder willen wij er echter graag aan bijdragen, dat gemeenten goed in staat blijven hun rol te vervullen en taken waarmaken. Dat betekent in de praktijk dat wij de eigen verantwoordelijkheid respecteren, maar reageren op risico’s die tot financiële problemen kunnen leiden.
Verdiepingsonderzoeken per gemeente
We onderzoeken vanaf 2006 elke Limburgse gemeente een keer in de vier jaar met een verdiepingsonderzoek (VDO). Op basis van het onderzoeksrapport bekijkt Gedeputeerde Staten (GS) of de gemeente voor de volgende vier jaar het lichte, repressieve, toezicht kan krijgen. Soms stelt GS hier voorwaarden bij.
Bekijk de meest recente onderzoeken bij de Limburgse gemeenten.
Preventief toezicht
Gedeputeerde Staten moet de financiële situatie van een gemeente als zwak beoordelen, en preventief toezicht instellen als:
- de begroting naar hun oordeel niet in structureel en reëel evenwicht is en
- de meerjarenraming te weinig laat zien dat een gezond evenwicht mogelijk is.
Bij preventief toezicht moeten GS de begroting eerst goedkeuren, voordat de gemeente met de uitvoering kan beginnen.
Gedeputeerde Staten kunnen preventief toezicht instellen als
- de begroting of de jaarstukken te laat zijn ingezonden.
Repressief toezicht
Repressief toezicht betekent dat de gemeente haar vastgestelde begroting en begrotingswijzigingen kan uitvoeren, zonder dat de Provincie dat vooraf moet goedkeuren. Het is de lichtste vorm van toezicht. Soms zullen Gedeputeerde Staten hierbij wel voorwaarden stellen.
Kaders voor toezicht
De Provincie baseert haar toezicht op een aantal wettelijke bepalingen in de Gemeentewet en enkele specifieke wetten. De beleidskaders die hieruit volgen beschrijven hoe het toezicht in de praktijk vorm krijgt en welke normen we daarbij hanteren.
-
Bekijk het Gemeenschappelijk Financieel Toezichtkader 2020 (pdf, 3.6 MB). Dit is de belangrijkste handleiding voor de Provincie bij het financieel toezicht in de praktijk. Deze handreiking gaat voor de gemeenten gelden vanaf het begrotingsjaar 2020. U kunt ook de aanbiedingsbrief (pdf, 292 kB) bekijken.
- Bekijk de Handreiking structurele en incidentele baten en lasten (pdf, 589 kB)
Op 30 augustus 2018 is door de Commissie BBV de notitie structurele en incidentele baten en lasten (hierna: de notitie) gepubliceerd. Het doel van de notitie is het verduidelijken wat de begrippen ‘structureel’ en ‘incidenteel’ precies inhielden, zodat deze begrippen meer eenduidig toegepast worden. In de praktijk wordt dit onderscheid nog niet altijd volledig conform de notitie gemaakt. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het feit dat het BBV geen scherpe definitie geeft van de begrippen ‘incidenteel’ en ‘structureel’. Dit kan tot verschillende interpretaties leiden tussen gemeenten onderling en tussen de gemeenten en de toezichthouder. Om deze discussies in de toekomst te beperken publiceren de toezichthouders van de twaalf provincies deze handreiking. Dit is een verduidelijking van de notitie en is een aanvulling op hetgeen wij in het Gemeenschappelijk Financieel Toezichtkader ‘GTK 2020 Gemeenten’ opgenomen hebben. Ook voldoen veel overzichten van incidentele baten en lasten nog niet aan de eisen die de Commissie BBV heeft opgesteld. Deze handreiking is dan ook bedoeld als een praktisch instrument om te bepalen hoe baten en lasten moeten worden opgenomen in de begroting.
- Bekijk de Handreiking administratief organisatorische aspecten gemeentelijke herindeling (pdf, 787 kB). Voor het bijzondere preventieve toezicht bij een gemeentelijk herindeling heeft de Provincie een apart beleidskader gemaakt. Deze is gebaseerd op de Wet Algemene regels herindeling.
