Thema 1: Wet Versterking Regie Volkshuisvesting
In de afgelopen jaren werd vastgesteld dat er in Nederland een groot en toenemend woningtekort is ontstaan. Om dit probleem op te lossen moeten er nieuwe woningen bijkomen en moet de bestaande woningvoorraad beter benut worden. De landelijke woning(bouw)opgave is groot. Om alle betrokken partijen daarbij te helpen, wordt de Wet Versterking Regie Volkshuisvesting in het leven geroepen. Op dit moment is het nog steeds een wetsvoorstel.
Omdat de bereikbaarheid van betaalbare woningen in Nederland onder grote druk staat, wil de overheid meer regie op de volkshuisvesting. De nieuwe wet biedt overheden het juiste gereedschap om nu en in de toekomst te sturen op hoeveel, waar en voor wie we woningen bouwen. Nicole Fikke en Miriam Wellenberg van Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties gaven een toelichting op de nieuwe wet. Waarom deze wet noodzakelijk is, wat het doel is, welke maatregelen genomen worden om dat doel te bereiken. Dit zijn de belangrijkste uitgangspunten:
Meer regie
Om de landelijke bouwopgave te realiseren, wordt in de Omgevingswet een verplicht volkshuisvestingsprogramma voorgeschreven. Hierin maken het Rijk, provincies en gemeenten hun beleid voor woningbouw en locaties concreet en werken ze samen, als één overheid, aan dezelfde doelen. Zowel het Rijk als de provincies kunnen gemeenten juridisch sturen via instructies, bijvoorbeeld om een knoop door te hakken over een nieuwbouwlocatie. Gemeenten krijgen de opdracht om een urgentieregeling verplicht onderdeel te maken van de huisvestingsverordening, waarbij een aantal verplichte urgentiecategorieën opgenomen dienen te worden.
Doelen
Met deze middelen wordt in de toekomst het doel van alle overheden dat tweederde van de nieuwbouw betaalbaar moet zijn voor middeninkomens en lagere inkomens. Elke gemeente moet 40% van haar nieuwbouwopgave invullen met betaalbare koopwoningen en middenhuurwoningen. Ook moeten er meer sociale huurwoningen gerealiseerd worden die beter verdeeld zijn over de regio’s. De Provincie speelt bij die verdeling een belangrijke rol.
Versnelling
Voor woningbouw is het voor alle betrokken partijen belangrijk dat er snel duidelijkheid is van de rechter over besluiten over woningbouw. Om dit te bewerkstelligen, zal de regering besluiten over woningbouw aanwijzen waarvoor versnelde behandeling bij de rechter wenselijk is vanwege zwaarwegende maatschappelijke belangen. Denk aan woningbouwprojecten van een nog nader te bepalen omvang en projecten in het kader van de energietransitie. Voor die besluiten is er nog maar één gang naar de rechter nodig in plaats van twee, doet de bestuursrechter binnen zes maanden uitspraak, wordt het beroep versneld behandeld en moeten de redenen van het beroep binnen de beroepstermijn worden ingediend.
Verstevigen lokale prestatieafspraken
Demissionair minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening Hugo de Jonge wil de lokale prestatieafspraken verstevigen. De nieuwe wet regelt dat de gemeentelijke volkshuisvestingsprogramma’s uitvoering krijgen in de lokale prestatieafspraken die gemeenten, huurdersorganisaties en woningcorporaties maken. Wanneer een geschil ontstaat bij het maken én het uitvoeren van de lokale prestatieafspraken, kunnen alle partijen dit geschil bij de minister inbrengen. De minister vraagt advies aan een onafhankelijke adviescommissie en doet vervolgens een bindende uitspraak, zodat de drie partijen weer verder kunnen met de opgave waar zij lokaal voor staan.
Tot slot
Kortom, er staat ons met z’n allen een grote opgave te wachten. De Wet Versterking Regie Volkshuisvesting is nog niet in werking getreden, maar de verwachting is wel dat deze dit jaar nog van kracht wordt. In maart wordt het wetsvoorstel voor behandeling naar de Tweede Kamer gezonden. Meer informatie vanuit het ministerie is te lezen op www.volkshuisvestingnederland.nl.
Thema 2: Versnellingstafels
Mathea Severeijns, programmamanager Woondeal bij Provincie Limburg, gaf een korte terugblik en toelichting op de huidige stand van zaken versnellingstafels. In de Woondeal zijn afspraken gemaakt dat provincie, gemeenten en corporaties een of meerdere versnellingstafels zullen oprichten. Versnellingstafels zijn bedoeld om knelpunten vlot te trekken bij het realiseren van woningbouwprojecten. De versnellingstafels worden georganiseerd op lokaal/regionaal, provinciaal en op landelijk niveau. Vorig jaar hebben Staf Depla en Arjan Schakenbos het advies ‘Aan tafel in Limburg’ uitgebracht, hoe Limburg de woningbouwopgave kan versnellen, waarover we in een eerdere nieuwsbrief berichtten.
Eerste ervaringen
Norbert Thijssen van gemeente Maastricht deelde de ervaringen hoe men met woningcorporatie Maasvallei en gemeente Maastricht zo’n versnellingstafel wil opzetten. In eerste instantie wil men prioritaire projecten met een gezamenlijk belang van woningcorporatie en gemeente bespreken, eventueel met ondersteuning van een externe partij. Wellicht dat in de toekomst deze tafel verbreed wordt met bijvoorbeeld markt- en/of zorgpartijen. Ook andere aanwezigen lieten weten dat er op verschillende manieren met woningcorporaties en markt- of andere partijen bestuurlijk niveau overleg is. Soms informeel, soms om te komen tot versnelde oplossingen als er obstakels zijn. De wil is er, de praktijk is echter soms weerbarstig.
In mei wordt er in een kleiner comité vervolg gegeven voor de verdere organisatie van de versnellingstafels.
Thema 3: Wonen en zorg
De heer Tulleneers van advies- en onderzoeksbureau InnDev heeft de stand van zaken geïnventariseerd rond de woonzorgvisies in onze provincie bij gemeenten, corporaties en zorginstellingen. Hij heeft de resultaten van het onderzoek ‘Aanjagen woonzorgvisies Provincie Limburg’ toegelicht. Aanleiding voor het onderzoek is de Wet Versterking Regie Volkshuisvesting, die naar verwachting dit jaar in werking treedt en waarbij de provincie diverse nieuwe taken krijgt. Zo dient erop te worden toegezien dat de regio’s hun woonzorgvisies op elkaar afstemmen. Uit het onderzoek blijkt dat er op dit vlak nog veel verschillen bestaan, zowel op inhoud, als tussen de verschillende partijen (gemeenten, corporaties en zorgaanbieders). De Provincie krijgt als advies om een rol te gaan vervullen in proces, informatievoorziening & expertise en financiën. Vanuit Tijdens de Woonkamer is hiervoor het vervolgtraject aangegeven. Vanuit het nog op te stellen provinciaal volkshuisvestingsprogramma richt de Provincie zich hierbij op de woonvoorzieningen voor ouderen en aandachtsgroepen, zoals arbeidsmigranten, en minder op de aspecten zorg en ondersteuning.
