Ons Limburgs drinkwater is veilig én lekker. Dat willen we graag zo houden. Ook voor de generaties die na ons komen. Daarom is het belangrijk dat we zorgvuldig met ons grondwater omgaan. In Limburg wordt immers 75% van ons drinkwater gewonnen uit grondwater. De rest maakt WML van oppervlaktewater. Van Maaswater om precies te zijn.
Om vervuiling van het grondwater te voorkomen zijn waterwingebieden, grondwaterbeschermingsgebieden en boring vrije zones aangewezen die extra bescherming nodig hebben. Hier gelden strengere milieuregels dan ergens anders in Limburg. In de Omgevingsverordening Limburg staat welke gebieden dit zijn en welke regels er gelden.
Waterwingebieden en grondwaterbeschermingsgebieden
Waterwingebieden
In een waterwingebied pompt WML grondwater op om het te zuiveren en er drinkwater van te maken. In Limburg liggen 25 waterwingebieden met in totaal zo’n 300 grondwaterputten. Hier gelden de strengste regels. Logisch. Een vervuiling in dit gebied bereikt binnen twee maanden de grondwaterput en daarmee de bron van ons drinkwater.
Grondwaterbeschermingsgebieden
Rondom de waterwingebieden liggen de grondwaterbeschermingsgebieden. Zij beschermen de kwetsbare waterwingebieden. Ook in de 18 Limburgse grondwaterbeschermingsgebieden gelden extra milieuregels om het grondwater te beschermen tegen vervuiling.
Woont of werkt u in een waterwin- of een grondwaterbeschermingsgebied of boring vrije zone?
Op de kaart waterwin- en grondwaterbeschermingsgebieden ziet u of u in een waterwingebied, een grondwaterbeschermingsgebied woont of werkt. Kies ‘Omgevingsverordening 2014’, vervolgens kaart 8 ‘Milieubeschermingsgebieden’ en vink bijvoorbeeld ‘Grondwaterbeschermingsgebied’ aan.
Boringsvrije zones
Roerdalslenk en Venloschol
De Roerdalslenk en de Venloschol zijn bijzondere gebieden. De grondwatervoorraden worden hier afgedekt door slecht doorlatende kleilagen. Deze vormen een natuurlijke, geologische bescherming tegen verontreiniging. Daardoor is het grondwater in deze gebieden van zeer hoge kwaliteit. Dat water willen we ook voor de toekomstige generaties veiligstellen. Doorboring van de beschermende kleilagen wordt dus zoveel mogelijk tegengaan. Daarom zijn zowel de Roerdalslenk als de Venloschol boring vrije zones.
De Roerdalslenk ligt globaal tussen Sittard, Roermond en Weert. De Roerdalslenk is opgedeeld in vier zones, met elk een eigen boorverbod vanaf een bepaalde diepte. Deze dieptes staan in de Omgevingsverordening Limburg.
De Venloschol ligt in delen van de gemeenten Venlo, Horst aan de Maas, Venray en Bergen. In de Venloschol mag geboord worden tot 5 meter +NAP.
Voor boringen en het gebruik van grondwater voor beregening of veedrenkputten is in deze gebieden bijna altijd een vergunning of registratie nodig. De regels hierover vindt u in de Omgevingsverordening Limburg.
Kijk in de gebiedsdossiers voor detailinformatie per gebied
Dit mag niet in een waterwingebied of een grondwaterbeschermingsgebied
Alle activiteiten boven en in de grond kunnen invloed hebben op ons grondwater. We willen geen gevaarlijke stoffen in ons drinkwater. Daarom zijn in de waterwingebieden of de grondwaterbeschermingsgebieden en in het gebied van de boring vrije zones Roerdalslenk en de Venloschol bepaalde activiteiten verboden.
Dit mag niet:
- Afval dumpen
Schadelijke stoffen uit het afval lekken in de bodem en komen zo in ons drinkwater terecht. - Bestrijdingsmiddelen gebruiken
Professionals zoals boeren, tuinders en hoveniers mogen bepaalde bestrijdingsmiddelen alleen gebruiken als ze een bewijs van vakbekwaamheid hebben. Uitsluitend stoffen die op de lijst van toegelaten middelen staan, mogen worden gebruikt. Deze regel geldt overal in Nederland. In grondwaterbeschermingsgebieden heeft een middel een speciale goedkeuring nodig heeft hier om gebruikt te mogen worden. Het Ctgb (College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biocide) is verantwoordelijk voor de toelating. U vindt de lijst met toelatingen op de website van het Ctgb.
Voor particulieren is er nog geen verbod. Toch is het slim om te kiezen voor biologische, milieuvriendelijke of gewoon géén bestrijdingsmiddelen. Kijk op MilieuCentraal.nl of Onkruidvergaat.nl voor biologische en milieuvriendelijke alternatieven. - Warmte-koude opslagsysteem (WKO) aanleggen
U mag geen WKO installeren. Zowel de open als de gesloten WKO is verboden in waterwin- en grondwaterbeschermingsgebieden. Bij de open WKO bestaat het gevaar dat er te warm water in de grondwaterputten van de WML komt. Bij een gesloten WKO bestaat daarnaast het risico dat de schadelijke circulatievloeistoffen in de bodem lekken.
WKO’s zijn ook verboden onder de kleilaag in de Roerdalslenk en de Venloschol, de boringsvrije zones. In de Venloschol zijn uitzonderingen voor een open WKO mogelijk omdat kleilagen hier erg dicht aan de oppervlakte kunnen liggen. Daar wordt steeds de afweging gemaakt welk belang het zwaarst weegt; dat van duurzame energie of het beschermen van het grondwater. - Dieper dan 3 meter graven, grindpalen aanleggen of een boorput maken
De bovenste bodemlaag en de ondergrondse kleilagen zijn belangrijk voor het beschermen van het grondwater. Graven en boren tast de zuiverende werking van deze grondlagen aan. Grindpalen zijn bedoeld voor een snelle infiltratie van regenwater. Het afgevoerde regenwater stroomt dan rechtstreeks in het dieper gelegen zandpakket. De bovenste grondlagen krijgen dan niet de kans om hun zuiverende werk te doen. En dat is wél nodig als we van dit grondwater drinkwater willen maken.
Ontheffing of melding
Woont of werkt u in een beschermd gebied? Dan mag u hier niet zomaar bouwen of bijvoorbeeld een bedrijf starten of uitbreiden. Voor een aantal activiteiten geldt een volledig verbod. Sommige activiteiten zijn wel mogelijk als u er een ontheffing voor heeft en aan de regels voldoet.
Kijk hier waarvoor u toestemming nodig heeft van de Provincie.
Heeft u hulp nodig? Bel of mail dan met +31 43 3899999 of servicedesk@prvlimburg.nl. U wordt dan doorgeleid naar de juiste medewerker.
Waar vraagt u ontheffing aan?
In de waterwingebieden en grondwaterbeschermingsgebieden geldt uiteraard ook nationale wetgeving zoals de Wet milieubeheer of Wet algemene bepalingen omgevingsrecht.
- Valt uw activiteit onder de Wet milieubeheer, dan verleent de gemeente de milieuvergunning. Daarbij moet de gemeente de bepalingen ter bescherming van het grondwater opnemen in de vergunning én hierover advies vragen bij de Provincie.
- Valt uw activiteit onder een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB), dan gelden de bepalingen van de AMvB. Voor enkele AMvB’s zijn er aanvullende algemene voorschriften opgenomen in de Omgevingsverordening Limburg. Ook daaraan moet u voldoen. En u moet uw activiteit vooraf bij de Provincie melden.
- Voor een aantal activiteiten (de zogenaamde ‘gedragingen’) is in de Omgevingsverordening Limburg een verbod opgenomen.
Meldingen, ontheffingen, vergunningen
Wilt u een activiteit in een milieubeschermingsgebied melden of een ontheffing of vergunning aanvragen? Ga naar ons Vergunningenloket .
Zie ook
- Limburgs Actieprogramma Beschikbaarheid Drinkwaterbronnen 2023-2030 (pdf, 95 kB)
- Folder Voorkom vervuiling Limburgs drinkwater - Grondwaterbeschermingsgebied (pdf, 6.3 MB)
- Folder Voorkom vervuiling Limburgs drinkwater - Waterwingebied (pdf, 6.1 MB)
- Omgevingsverordening
- Limburgse drinkwaterbedrijf WML
- Alles over het drinkwater in uw gemeente
- The impact of Groundwater Extractions in the Roer Valley Graben (pdf, 15 MB)
- Effecten onttrekkingen op de stijghoogten in de Roerdalslenk (pdf, 7 MB)
- Folder Waterwingebieden en grondwaterbeschermingsgebieden (pdf, 733 kB)
- Voorkeurstabel afkoppelen: Regenwater schoon naar beek en bodem (pdf, 2.4 MB)