Het bestaande stelsel van milieu- en ruimtelijke regels wordt door de invoering van de Omgevingswet volledig herzien. Het is ‘een megawet in wording’.
Waarom wordt de Omgevingswet ingevoerd?
De wet heeft een procesdoel en een inhoudelijk doel.
Inhoudelijke doel
Het inhoudelijke doel is kort gezegd om een goede balans te bieden tussen beschermen en benutten van de fysieke leefomgeving. In artikel 1.3 (maatschappelijke doelen van de wet) staat dat als volgt: Deze wet is, met het oog op duurzame ontwikkeling, de bewoonbaarheid van het land en de bescherming en verbetering van het leefmilieu, gericht op het in onderlinge samenhang: bereiken en in stand houden van een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit, en doelmatig beheren, gebruiken en ontwikkelen van de fysieke leefomgeving ter vervulling van maatschappelijke behoeften.
Procesdoel
Het procesdoel is gericht op het vereenvoudigen van het systeem, het verkorten van procedures en op ruimte bieden voor initiatieven uit de maatschappij. Dit vraagt om een heel andere werk- en denkwijze van overheden, burgers en bedrijven. Open, samenhangend, flexibel, uitnodigend en innovatief zijn daarbij de kernwoorden. Daarbij moet het doel van een initiatief in de fysieke leefomgeving centraal staan in plaats van de vraag: ‘mag het wel?’. Ook is participatie onderdeel van het proces en vindt er altijd dialoog plaats met de omgeving.
Wat zijn de voordelen en voor wie?
Door de bundeling van wetgeving zijn minder regels nodig. Hierdoor kan de wetgeving duidelijker en overzichtelijker worden opgeschreven. Er is meer ruimte voor initiatieven en anticiperen, lokaal maatwerk en participatie voor burgers bij beleidsontwikkeling aan de voorkant.
Deze wetgevingsoperatie heeft gevolgen voor overheden die verantwoordelijk zijn voor het beheer van de fysieke leefomgeving. Ook burgers, bedrijven en andere initiatiefnemers die activiteiten op dit gebied willen uitvoeren krijgen te maken met de Omgevingswet.
Wat betekent dat voor de Provincie?
De Omgevingswet verplicht het Rijk, de Provincie en gemeente een omgevingsvisie te maken. In de omgevingsvisie moeten zij rekening houden met de verschillende belangen in een gebied. De Omgevingswet nodigt uit tot vergaande samenwerking tussen overheden. Nu beslissen de overheden meestal alleen over een deelproject. Ze kijken vaak niet naar de andere plannen voor het gebied. De Provincie is dus één van de participanten in het hele proces.
Voor de Provincie leidt de invoering tot een veranderopgave binnen de provinciale organisatie. Daarnaast heeft de invoering gevolgen voor het beleid, wet- en regelgeving, digitalisering en samenwerking.
Wanneer treedt de wet in werking?
Volgens de laatste informatie treedt de Omgevingswet op 1 januari 2024 in werking.
