Panorama Zuid-Limburg


Zuid-Limburg gaat de komende tijd op allerlei gebieden veranderen. We leven namelijk in een tijd van grote maatschappelijke transities en opgaven. Denk aan het omgaan met klimaatverandering, ruimte maken voor natuur en biodiversiteit, verduurzaming van ons energiegebruik, de transitie naar circulaire economie en hoe we zorgen voor voldoende betaalbare woningen voor iedereen. Dit alles heeft ook in Zuid-Limburg grote invloed op onze leefomgeving. Al deze transities en opgaven hebben namelijk impact op het ruimtegebruik in Zuid-Limburg. Hoe past dit binnen de ruimte die er is?

Wat is Panorama Zuid-Limburg

Er is voor Zuid-Limburg een sterke behoefte om voor al deze transities en opgaven te onderzoeken welke ruimtelijke impact zij hebben, hoe dit mogelijk samen past en waar de ruimtelijke impact mogelijk botst. Daarom hebben de Provincie Limburg, het Rijk, de Stadsregio Parkstad Limburg en diverse Zuid-Limburgse gemeenten, samen gewerkt aan een ontwerpend onderzoek met als titel ‘Panorama Zuid-Limburg’ (pdf, 23 MB).

Met Panorama Zuid-Limburg is een bouwsteen voor een toekomstperspectief in Zuid-Limburg in 2050 ontwikkeld waarin de belangrijkste ruimtelijke opgaven bij elkaar zijn gebracht. Uitgangspunt hierbij vormde bestaand ruimtelijk beleid zoals in de nationale en provinciale omgevingsvisies is vastgelegd. Panorama Zuid-Limburg gaat vervolgens een stap verder door de relevante ruimteclaims als gevolg van het ruimtelijk beleid te verbeelden en op een samenhangende wijze te combineren tot een toekomstbeeld. Hierdoor zijn (nog te maken) ruimtelijke keuzes scherper in beeld gekomen. Daarmee zijn ook vijf ruimtelijke schuurpunten en onderzoeksvragen naar voren gekomen.

Hoe is Panorama Zuid-Limburg tot stand gekomen?

Panorama Zuid-Limburg is tot stand gekomen via een intensief gezamenlijk ontwerpproces. In september 2022 is een tussenproduct met drie uiteenlopende toekomstperspectieven uitgewerkt. Deze toekomstperspectieven zijn gebruikt voor een expositie die op verschillende plekken in Zuid-Limburg te zien is geweest. Op basis van gesprekken en werksessies over de drie toekomstperspectieven, hebben we opgehaald welke aspecten van de toekomstperspectieven aanspreken, welke onderdelen verder uitgewerkt moeten worden en waar onderdelen met elkaar botsen. Hierna zijn de sterke punten uit de drie toekomstperspectieven samengevoegd tot het eindproduct: een syntheseperspectief dat laat zien welke onderdelen met elkaar botsen en toont waar keuzes nodig zijn.

Hoe gaan we nu verder?

Panorama Zuid-Limburg is geen blauwdruk voor Zuid-Limburg, maar is een inspiratie- en gespreksdocument voor de complexe ruimtelijke afwegingen die we samen in Zuid-Limburg moeten gaan maken. De ruimtelijke schuurpunten en onderzoeksvragen die met Panorama Zuid-Limburg naar voren zijn gekomen, dienen als input voor een aantal vervolgprocessen, waaronder het Ruimtelijk Voorstel Limburg en een Ontwikkelperspectief voor het NOVEX-gebied Zuid-Limburg. Uiteindelijke samenhangende ruimtelijke keuzes zullen op basis van al deze trajecten worden gemaakt in een actualisatie van de Provinciale Omgevingsvisie en Omgevingsverordening en per gemeente in de Gemeentelijke Omgevingsvisies. Panorama Zuid-Limburg is dan ook geen eindstation, maar juist een gezamenlijk vertrekpunt voor de ruimtelijke trajecten waar we als overheden samen aan werken.