Nationale Omgevingsvisie (NOVI)


NOVI staat voor Nationale Omgevingsvisie. Dit document dateert uit 2020. Hierin is het rijksbeleid voor de fysieke leefomgeving (in brede zin) vastgelegd. Met dit document wordt invulling gegeven aan een verplichting uit de Omgevingswet, die in 2024 in werking treedt. Een van de  uitgangspunten van de NOVI is dat Rijk en andere overheden optreden als één overheid, samen met inwoners en ondernemers. Waarbij gezamenlijk wordt gewerkt aan de grote opgaven en transities waar Nederland voor staat. Inmiddels is een opvolger van de NOVI in voorbereiding, de Nota Ruimte. Deze verschijnt naar verwachting in de loop van 2024.

In de NOVI is aangegeven dat concretisering van de opgaven nodig is op een lager schaalniveau, onder meer in de zogenaamde NOVI-gebieden, inmiddels NOVEX-gebieden geheten. In deze gebieden werken regio en Rijk langjarig samen aan de complexe, vaak gestapelde opgaven in deze gebieden. De aanwijzing als NOVEX-gebied betekent een rechtstreekse ingang bij het Rijk. Bijvoorbeeld bij het helpen aantrekken van investeringen, gewicht en doorzettingsmacht bij afstemming met buurlanden, kansen bij nieuwe stimuleringsprogramma’s en andere Rijksinvesteringen en bij het zoeken naar ruimte in bestaande regelgeving. Het Rijk zet dit instrument selectief in; in totaal zijn er 16 gebieden in Nederland met de status NOVEX-gebied, in Limburg zijn dat NOVEX De Peel (deels ook in Brabant gelegen) en NOVEX Zuid-Limburg.

NOVEX-gebied Zuid-Limburg

De zestien Zuid-Limburgse gemeenten, Provincie Limburg en Waterschap Limburg zijn samen NOVEX-gebied Zuid-Limburg.

Genoemde partijen werken samen aan een ontwikkelperspectief dat moet uitmonden in een uitvoeringsprogramma en een regionale investeringsagenda. Centraal in dit perspectief staan die opgaven in Zuid-Limburg die een meervoudige complexe ruimtelijke dimensie hebben. In dit verband zijn de volgende themalijnen benoemd:

  • de ‘groen-blauwe’-opgaven; al datgene in het ruimtelijk domein dat is gericht op het landschap, de natuur en het water(beheer);
  • de circulaire economie; gericht op de ruimtelijke dimensies van de circulaire transitie;
  • de verstedelijkingsproblematiek rond mobiliteitsknooppunten; met een focus met name op woningbouw rond de stedelijke stationsomgevingen.

NOVEX-gebied De Peel

NOVEX-gebied De Peel is gelegen in de provincies Limburg en Noord-Brabant. Er is sprake van een regio-overstijgende gebiedsaanpak met 2 provincies, 4 regio’s, 3 waterschappen. 3 RES-regio’s en verschillende Rijksdepartementen) Ook hier lag een brede lobby ten grondslag aan de voorlopige aanwijzing en vormt een gezamenlijk Plan van Doorgaan de basis voor de definitieve aanwijzing.

In de Peel komen heel veel opgaven samen, die elkaar beïnvloeden en vaak ook om ruimte vragen: de landbouwtransitie, energietransitie (wind, zon), verbeteren natuur, verbeteren kwaliteit van de leefomgeving (verlagen emissies), aanpak droogte en verbeteren waterkwaliteit, economische vitaliteit, leefbaarheid en beschikbaarheid voorzieningen, verkleinen risico’s ondermijning.

Drie doelen staan centraal:

  1. Leefbaarheid en economische vitaliteit van de Peel voor mensen die wonen, werken en recreëren in de Peel verbeteren.
  2. Een toekomstbestendige, gezonde en natuurlijke leefomgeving realiseren.
  3. Verbinden van opgaven. Werken als één overheid, integrale afwegingen op basis van gedeeld toekomstbeeld.