Ook in aanloop naar Europese verkiezingen blijft klimaat kernpunt in State of the European Union

14 september 2023

In Brussel is de jaarlijkse State of the European Union uitgesproken door de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen. In de toespraak over de Staat van de Unie wordt teruggekeken op de resultaten van het afgelopen jaar en worden de plannen van de Commissie voor het komende jaar aangekondigd. Met de Europese parlementsverkiezingen in juni 2024 in het vooruitzicht, blijft klimaat een belangrijk thema. Daarnaast krijgen ook arbeid, het creëren van een gunstige concurrentiepositie voor bedrijven (ook voor het MKB) en de uitbreiding van de EU veel aandacht. Deze ambities zijn ook van invloed op Limburg.

Samenwerking over landgrenzen heen belangrijker dan ooit

Er zijn uitdagingen die niet op regionaal of nationaal niveau kunnen worden opgelost. Zo heeft Nederland samen met de andere landen uit de Europese Unie (EU) de afgelopen jaren een financiële crisis en een pandemie doorstaan, de klimaatcrisis en energiecrisis aangepakt, we hebben de brexit meegemaakt en we hebben ons gezamenlijk vastberaden opgesteld tegen de illegale en brutale invasie in Oekraïne door Rusland. De EU heeft voor al deze gezamenlijke uitdagingen een nieuwe koers uitgezet. Daarmee zijn de fundamenten gelegd voor de komende jaren. Ook voor Limburg. De Europese Unie is op dit moment sterker en meer verenigd dan ooit tevoren. Maar de wereld verandert en Europa moet zich blijven aanpassen. Net zoals Limburg zich moet blijven aanpassen. We moeten blijven mee veranderen, en eraan blijven werken dat Europa een plek wordt van gelijkheid, kansen, toegang tot welvaart, waarbij iedereen zijn potentieel kan vervullen. Er zijn heel wat stappen gezet, maar teveel mensen hebben het nog steeds moeilijk en teveel jongeren staan voor een onzekere toekomst. Zo zien we ook hier in Limburg.

Gedeputeerde Elianne Demollin-Schneiders (grensoverschrijdende samenwerking):


Limburg heeft aanzienlijk meer kilometers grens met België en Duitsland dan met de rest van Nederland. Met onze gunstige ligging kunnen wij voor Nederland als poort naar Europa functioneren! Limburg wil samen met het toekomstige kabinet de randvoorwaarden invullen die nodig zijn om haar potentieel voor Nederland ten volle te kunnen benutten.

Ze vult aan: 'Limburg is onder andere met zijn Brightlands campussen bij uitstek de plek om namens Nederland de vestiging en groei van innovatieve en duurzame bedrijven te faciliteren. Waarbij het midden en kleinbedrijf (MKB) de ruggengraat vormt van onze samenleving.'

Energie- en Klimaatcrisis

Nederland gebruikte in 2022 al geen Russisch gas meer. In 2023 is minder dan 10% van de totale Europese gasimport afkomstig van Russische pijpleidingen. Daarnaast werd in 2022 al meer elektriciteit uit wind- en zonne-energie geproduceerd dan uit gas. Daarmee is onze energieonafhankelijkheid hersteld. Maar het extreme weer waar we mee te maken hebben, toont aan dat er op het gebied van klimaat nog een grote uitdaging op ons wacht. Zo deden de hevige regenbuien na een periode van extreme droogte vele inwoners van Limburg weer huiveren met het hoogwater van 2021 nog vers in gedachte.

Het Programma Waterveiligheid en Ruimte Limburg (WRL), waarin Rijk, Provincie Limburg, Waterschap Limburg en de Limburgse gemeenten hun krachten en middelen hebben gebundeld, is bedoeld om Limburg beter voor te bereiden en te beschermen tegen (extreme) wateroverlast. De internationale samenwerking met zowel Duitsland als België om samen oplossingen te bedenken en uit te werken, is stevig versterkt. Met inmiddels zo’n 30 verschillende internationale contacten wordt afgestemd en/of al samengewerkt binnen internationale projecten.

Naast de wateropgave, worden ook andere opgaves niet uit het oog verloren. Zoals droogte, stikstof, energietransitie, woonopgave en transitie van de landbouw.

Arbeidsmarkt/ Human Capital

Europa voorziet het komende jaar drie grote economische uitdagingen: tekorten aan arbeidskrachten en vaardigheden, inflatie en het gemakkelijker maken van zakendoen voor onze bedrijven.
Waar iedereen in de begindagen van corona een nieuwe golf van massale werkloosheid zoals in de jaren dertig voorspelde, zien we nu een heel ander beeld. In plaats van dat miljoenen mensen naar banen zoeken, zijn miljoenen banen op zoek naar mensen. Het tekort aan arbeidskrachten en vaardigheden bereikt recordniveaus – zowel in Limburg, als in Europa als in alle grote wereldeconomieën. 74% van de MKB-bedrijven zegt dat ze te maken hebben met een tekort aan vaardig personeel. Op het hoogtepunt van het toeristenseizoen hanteren restaurants en bars in Europa kortere openingstijden omdat ze geen personeel kunnen vinden. Ziekenhuizen stellen behandelingen uit vanwege een tekort aan verpleegkundigen. En twee derde van de Europese bedrijven is op zoek naar IT-specialisten. Tegelijkertijd hebben miljoenen ouders – vooral moeders – moeite om werk en gezin te combineren, omdat er geen kinderopvang is. En 8 miljoen jongeren hebben geen werk en hebben geen onderwijs of opleiding genoten. Hun dromen in de wacht gezet, hun leven stand-by. Dit is niet alleen de oorzaak van zoveel persoonlijk leed. Het is ook een van de belangrijkste knelpunten voor ons concurrentievermogen. Omdat tekorten aan arbeidskrachten het vermogen tot innovatie, groei en welvaart belemmeren, moeten we de toegang tot de arbeidsmarkt verbeteren. Een uitdaging die we ook hier in Limburg aan moeten.

‘Limburg werkt aan een stevige ‘human capital agenda’ om iedereen in staat te stellen arbeidsmarktfit te blijven in een sterk veranderende economie en maatschappij. Limburgers moeten kunnen profiteren van, en bijdragen aan, bijvoorbeeld de verduurzaming van de industrie en de digitalisering. Limburg wil aangewezen worden als experimenteer-regio om nieuwe manieren van ‘een leven lang ontwikkelen’ tot een succes te kunnen maken. Gecombineerd met mogelijkheden om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt adequater naar opleiding en werk toe te leiden. Bijvoorbeeld door het MBO toegankelijk te maken voor (werkende) volwassenen, mede op basis van succesvolle voorbeelden uit onze buurlanden. Inclusief een regeling om de financiering van onderwijsinstellingen op die nieuwe rol toe te snijden’, licht Elianne Demollin-Schneiders toe.