ErfgoedLAB Limburg in jaar twee aan de slag met opgaven rond klimaatadaptatie

5 december 2023

ErfgoedLAB Limburg gaat van start met het tweede jaar van het project. Het ErfgoedLAB Limburg richt zich het komende jaar op vraagstukken rondom erfgoed en klimaatadaptatie. Daarvoor zijn er vier nieuwe casussen geselecteerd waarbij een wateropgave speelt: Kasteel Het Stenen Huys, Kasteel Nieuwenbroeck, Geulhemermolen en Kasteel Wijlre.

Klimaatbestendig erfgoed

Klimaatverandering vormt in toenemende mate een bedreiging voor erfgoedensembles – dat zijn monumentale panden die een directe relatie hebben met het landschap en de omgeving. Tijdens het hoogwater van juli 2021 hebben verschillende monumenten waterschade opgelopen. In tijden van droogte loopt juist het groene erfgoed (bijvoorbeeld monumentale bomen) schade op.

Monumenteneigenaren zoeken daarom naar manieren om hun monumenten te beschermen of te anticiperen op toekomstige veranderingen, zodat het ensemble duurzaam overgedragen kan worden naar toekomstige generaties. Monumenten zijn dragers van het verleden en gedurende hun bestaan hebben ze zich vaak moeten aanpassen aan veranderende omstandigheden. De kennis en oplossingen van toen kunnen we dan ook gebruiken voor de uitdagingen van nu.

Vier locaties

De problematiek van te veel of te weinig water speelt bij veel Limburgse erfgoedensembles. Er zijn een viertal locaties geselecteerd waar het ErfgoedLAB het komende jaar mee aan de slag gaat:

  • Geulhemermolen in Berg en Terblijt
  • Kasteel Wijlre
  • Kasteel Nieuwenbroeck in Beesel
  • Kasteel Het Stenen Huys in Vlodrop

Bij deze erfgoedensembles komen verschillende opgaven samen. Het is van belang om ervoor te zorgen dat de cultuur- en natuurwaarden voldoende behouden blijven, dat er gewerkt wordt aan wateropgave (zoals waterveiligheid en waterkwaliteit) en dat er voldoende mogelijkheden zijn om het cultuurhistorische verhaal van de plek te continueren. De afweging van al deze verschillende waarden is geen eenvoudige taak en in veel gevallen dreigt het erfgoedbelang het onderspit te delven. Het ErfgoedLAB gaat dan ook helpen om het belang van erfgoed onder de aandacht te brengen bij de hedendaagse ruimtelijke opgaven.

Samenwerking

Op dit moment houden een groot aantal partijen zich bezig met de thematiek van erfgoed en water(veiligheid). Het komend jaar gaat het ErfgoedLAB helpen bij het onder de aandacht brengen van het erfgoedbelang. De doelstelling van het ErfgoedLAB is om te komen tot een manier van werken waarbij de verschillende waarden van een plek worden afgewogen. Een doel hierbij is om de erfgoedcomponent een toetsbare waarde te geven en daarmee een gelijkwaardig plek ten opzichte van andere waarden. Kortom, een samenhangende, toekomstgerichte benadering van erfgoed.


Bescherming tegen hoogwater bij Kasteel Het Stenen Huys in Vlodrop, in 2019. Foto: Hollandse Hoogte/John Peters via ANP.

Kasteel Wijlre, één van de vier locaties. Foto: ANP / Nationale Beeldbank / Eugene Winthagen.