Servé Hermans legde de 80-jarige bevrijding vast op 8mm-film: “Je denkt wel twee keer na voordat je op ‘record’ drukt”
Theatermaker Servé Hermans maakte in opdracht van de Provincie Limburg een unieke terugblik op 80 jaar bevrijding. Geen gelikte productie, maar een bewuste keuze voor kwetsbaarheid, tijdloosheid en betekenis.
“Het filmen op 8mm was geen nostalgie, maar een keuze voor traagheid en zorgvuldigheid. In plaats van eindeloos klikken en swipen, moesten we elke opname overdenken. Alles kost geld en tijd; dat vraagt om aandacht.”
In een tijd waarin iedereen met een smartphone razendsnel een aftermovie kan maken, koos Hermans voor het tegenovergestelde: oude filmrollen die kostbaar, kwetsbaar en onvoorspelbaar zijn.
“Je moet een rolletje kopen, deze laat je ontwikkelen in Berlijn. Digitaliseren gebeurt in Amsterdam of Rotterdam. Weken later krijg je vijf minuten beeld terug, waarvan je niet weet of het scherp is of bruikbaar. Maar juist dat dwingt je tot aandacht en bewustwording.”
Duurzaamheid zit voor Hermans niet alleen in de techniek, maar ook in de intentie:
“We wilden iets maken dat niet zomaar verdwijnt. Iets wat je bewaart, herbekijkt, doorgeeft. De aftermovie is daarmee een duurzaam document geworden, geen wegwerpmoment.”
Handreiking naar de Toekomst
“Noem het alsjeblieft geen film. Het is een aftermovie. Een korte, zorgvuldige samenvatting van wat in Limburg is gebeurd rondom 80 jaar bevrijding. Met beelden van herdenkingen, festivals en bijzondere ontmoetingen.”
De video is geen groot artistiek project, maar een document, een herinnering, een handreiking naar de toekomst.
Het is nooit volledig te plannen
“Het idee is niet het doel. Het is een werkwijze geweest, bedoeld om verdieping op te roepen. En natuurlijk weet ik ongeveer hoe het eruit komt te zien; ik ken de muziek, de teksten, ik heb het gemonteerd. Maar het is nooit volledig te plannen. Dat hoort erbij.”
“Wat je ziet, zijn geen gelikte hoogtepunten. Het zijn momenten van aandacht. Vluchtig en toch beklijvend. Omdat ze met zorg zijn vastgelegd, omdat het kwetsbare beelden zijn die je niet zomaar voorbij scrollt.”
Elk talent is een schakel in het proces
“Ik werk procesmatig. Ik denk veel na over hoe je iets maakt, met wie en waarom. Het eindresultaat is niet iets wat ik strak voor me zie. Het ontstaat en dat is prima.”
Hermans is geen regisseur die alles vooraf vastlegt. Hij bouwt liever het juiste kader en vertrouwt op de mensen die hij om zich heen verzamelt.
“Ik ben streng in de randvoorwaarden: de juiste repetitieruimte, de juiste mensen, de juiste toon. Maar wat eruit komt, dat laat ik ontstaan. Als je aan de voorkant hard werkt, dan volgt het resultaat vanzelf.”
“Ik geloof heilig in samenwerken. Muzikanten, dansers, schrijvers, editors - die brengen iets wat ik zelf niet kan. Frans Pollux schreef de teksten, Tren van Enckevort componeerde de muziek. Gouverneur Emile Roemer spreekt de voice-over in.”
De aftermovie bevat ook beelden van danscollectief Oxygen en een choreografie van Soraya Groznik met Nederlandse én Duitse jongeren. Een stille, krachtige verbeelding van hoe perspectieven op vrijheid kunnen verschillen maar toch elkaar vinden.
Wij zijn al van de generatie die het van horen zeggen moet hebben
“Die jongeren groeiden op met andere verhalen. Duitse dansers met het idee dat ze iets goed te maken hebben. Nederlandse dansers met het besef dat vrijheid vanzelfsprekend voelt. Maar in de dans vonden ze elkaar. Het ging niet om uitleg, het ging om uitwisseling.”
“Wij zijn al van de generatie die het van horen zeggen moet hebben. De mensen die de Tweede Wereldoorlog écht hebben meegemaakt, verdwijnen langzaam. Dat maakt het des te belangrijker om verhalen te bewaren en manieren te vinden om ze opnieuw te laten spreken.”