Soortenbescherming


De Provincie Limburg heeft beleid gemaakt voor die soorten planten en dieren die niet met het algemene natuurbeleid geholpen zijn. Hiermee willen we in de eerste plaats voorkomen dat sterk bedreigde soorten uitsterven. Van andere soorten willen we bereiken dat hun populaties groter worden waardoor de kans dat de soorten voor Limburg behouden worden, wordt vergroot. De nadruk ligt op soorten met een internationaal instandhoudingsdoel en op de bedreigde soorten van de rode lijst. Prioriteit hebben soorten die binnen Nederland alleen of in belangrijke mate in Limburg voorkomen.

Maatregelen en onderzoeken

We verlenen subsidie voor gerichte maatregelen in het veld, maar laten ook onderzoek uitvoeren naar de leefwijze van de soort of aanvullend monitoringsonderzoek (zie hiervoor het onderdeel Subsidies, SILG paragraaf 2.5 Preventie faunaschade). De rapporten en publicaties die hieruit voortvloeien zijn te vinden onder het kopje Onderzoek. Deze lijst wordt periodiek aangevuld.

Faunabeheerplan 2020-2026

De faunabeheereenheid is een samenwerkingsverband van agrariërs, natuurbeheerders, jagers, grondbezitters en maatschappelijke organisaties. Ze maakten een faunabeheerplan. Dit plan vormt de basis voor vergunningverlening voor schadebestrijding en populatiebeheer van wilde diersoorten in de provincie Limburg.

Wet natuurbescherming

De Wet natuurbescherming regelt dat de Provincie besluiten mag nemen over vergunningen Natura 2000 gebieden, ontheffingen voor soorten en het kappen van houtopstanden. Deze wet is de vervanger van de Flora en Faunawet, de Natuurbeschermingswet 1998 en de Boswet.

De Wet natuurbescherming (Wnb) is er om planten- en diersoorten die in Nederland in het wild voorkomen te beschermen. Deze wet stelt in hoofdstuk 3 een aantal verbodsbepalingen op beschermde soorten (dieren en planten). Wanneer u aan de slag wilt gaan met uw werkzaamheden, zoals: het kappen van bomen; na-isoleren, slopen of renoveren van een gebouw of andere ruimtelijke ingrepen, moet u rekening houden met de in hoofdstuk 3 van de Wnb benoemde soorten. Dat betekent dat u tijdig uw plangebied en de betreffende bouwwerken moet (laten) onderzoeken naar de aanwezigheid van de beschermde soorten. Als er beschermde soorten op het plangebied of in de buurt van het plangebied aanwezig zijn en deze negatieve effecten ondervinden van de door uw geplande activiteiten dan dient u maatregelen te treffen om de negatieve effecten op de beschermde soorten te voorkomen.

In de brochure Soortenbescherming bij ruimtelijke ingrepen vindt u meer informatie over beschermde soorten, de verbodsbepalingen en waarmee u rekening moet houden met beschermde soorten bij uw activiteiten en werkzaamheden.

Ontheffing soorten aanvragen

U heeft geen ontheffing nodig:

  • wanneer u maatregelen kan treffen die de verbodsbepalingen op beschermde soorten voorkomen;
  • wanneer er een vrijstelling op grond van een provinciale verordening geldt;
  • wanneer u de werkzaamheden uitvoert op grond van een geldige gedragscode.

Indien bovenstaande gevallen niet gelden, dient u een ontheffing soorten aan te vragen. Voor meer informatie en hoe u een ontheffing aanvraagt leest u op de pagina 'Ontheffing soorten'.

Wolf

Wolf en mens

De wolf is terug in Nederland. Ook in Limburg in de grensstreek met Brabant. Het aantal zwervende wolven kan de komende jaren toenemen in de natuurgebieden, maar ook sporadisch in het stedelijk gebied. De kans om een wolf tegen te komen is klein. Wolven zijn schuwe dieren die mensen over het algemeen mijden. Maar een wolf kan agressief handelen uit zelfbescherming. Komt u in de natuur een wolf tegen, blijf dan kalm en houd afstand. Een wolf zal u normaal gesproken niet benaderen. Komt de wolf te dichtbij, ga dan hard praten en maak gebaren. Ren niet weg en houd honden aan de lijn.

Wolf en vee

De kans op een aanval door de wolf (predatie) op vee kan sterk beperkt worden door de inzet van de juiste preventieve maatregelen. Het gebruik van goede afrasteringen met stroom(-draden) is zeer aan te raden. De onderste draad moeten dicht bij de grond zitten (maximaal 20 cm boven de grond), zodat wolven er niet onderdoor kunnen kruipen. Indien er overdag geen wolven actief zijn, is het ’s nachts ophokken van vee ook een betrouwbare maatregel om predatie te voorkomen.

Interventierichtlijnen

Ondanks preventieve maatregelen kunnen zich situaties voordoen die die gevaarlijk zijn voor mensen of schadelijk voor dieren. Een team van deskundigen met ervaring in de omgang met wolven heeft hiervoor richtlijnen opgesteld. Deze richtlijnen, onderdeel van het interprovinciaal wolvenplan Interprovinciaal-wolvenplan-Addendum-2023-Interventie-richtlijnen.pdf (bij12.nl)) beschrijven per situatie hoe u kunt handelen.

De Wet natuurbescherming schrijft voor dat je de wolf niet zomaar uit een bepaald gebied mag verjagen, verwonden of doden bij probleemsituaties. Verjagen van eigen terrein of uit de buurt om gevaarlijke situaties te voorkomen is toegestaan. In de interventierichtlijnen wordt aangegeven wat de beschermde status van de wolf betekent voor de mogelijkheden om in te grijpen in verschillende situaties. Voor deze handelingen is meestal een ontheffing van de provincie nodig. Alleen wanneer de veiligheid van burgers acuut in geding is, kan direct worden ingegrepen op last van de burgemeester op grond van de Gemeentewet.

Meer informatie hierover leest u in de interventierichtlijnen.

Contact

Mocht u een acuut probleem met wolven hebben, dan kunt u contact opnemen via de meldkamer van de politie via 0900-8844. Voor minder acute problemen kunt u contact opnemen via het meldformulier van de Provincie Limburg Contactformulier (limburg.nl)

Wilde zwijnen

In Limburg leven wilde zwijnen. Ze zijn nuttig in de natuur omdat ze zorgen voor kansen voor nieuwe begroeiing en meer variatie in de natuur, doordat ze wroeten in de grond. Er zijn leefgebieden aangewezen in Limburg. Dit zijn de Meinweg (bij Roermond) en het Meerlebroek (bij Beesel). Hier vindt populatiebeheer plaats. In de rest van de gebieden in Limburg wordt gestreefd, naar een algemene verlaging van het aantal wilde zwijnen. We beheren de populatie om veiligheidsrisico's, schade aan gewassen en om verspreiding van ziektes, zoals de Afrikaanse varkenspest te voorkomen. Dit beheer mag alléén met een provinciale vergunning worden uitgevoerd.

Wilde zwijnen zijn wettelijk beschermd. De coördinatie van beheer wordt wettelijk uitgevoerd door de Faunabeheereenheid Limburg (FBE Limburg) op basis van het Faunabeheerplan 20202-2026. Jagers, verenigd in een Wildbeheereenheid (WBE), voeren het beheer met een provinciale vergunning op vrijwillige basis uit.

Wilde zwijnen en mensen

Het aantal wilde zwijnen is de afgelopen 20 jaar toegenomen, niet alleen in Limburg maar ook in heel Europa.  Er worden meer jongen groot door minder strenge winters en doordat ze zich goed kunnen verstoppen en verspreiden via natuurgebieden en in maisvelden. Hierdoor kunnen ontmoetingen tussen wilde zwijnen en mensen vaker voorkomen. Zeker wanneer u in en rond natuurgebieden gaat recreëren.

Voorkom dat u wilde zwijnen tegenkomt

Wilde zwijnen zijn nachtdieren. Ze zijn van nature schuw en gaan de confrontatie met mensen het liefst uit de weg. Ze kunnen echter agressief gedrag vertonen als ze zich bedreigd of opgejaagd voelen of wanneer ze hun jongen bij zich hebben. Dit is veelal te voorkomen door de algemene gedragsregels in natuurgebieden op te volgen: blijf na zonsondergang weg uit natuurgebieden en bossen. Houd altijd de hond aan de lijn en wandel en fiets alleen op de daarvoor bedoelde paden.

Wat te doen als u een wild zwijn tegenkomt?

  • Houd afstand en loop rustig weg als het wilde zwijn niet naar u toekomt. Houd honden in natuurgebieden altijd aan de lijn.
  • Komt een wild zwijn naar u toe:
    • Klap in de handen, steek armen in de lucht en maak uzelf groot.
    • Maak hard geluid door te schreeuwen.
    • Als het kan, ga achter een boom staan of klim ergens in of op (auto, hek of boom). Wilde zwijnen zien niet goed.
    • Ren niet weg, wilde zwijnen zijn ontzettend snel.
    • Ga niet op de grond liggen, dan kan het dier aanvallen.
    • Loop rustig weg zodra dit kan.

Contact

Mocht u een acuut probleem met wilde zwijnen hebben, bel dan naar de meldkamer van de politie, telefoonnummer 0900-8844. Voor minder acute problemen kunt u tijdens kantooruren contact opnemen met de Faunabeheereenheid Limburg. Telefoonnummer 0475-381733.

Korenwolf

De korenwolf komt in Oost-Europa nog volop voor. In Nederland zien we de korenwolf alleen in Zuid- en Midden-Limburg. In 2000 dreigde het dier te verdwijnen uit Limburg. Sinds die tijd is een actief soortenbeleid gevoerd om het korenwolfgebied te vergroten en te versterken.

In het Provinciaal Natuurbeheerplan Limburg zijn hamsterreservaten en zoekgebieden voor hamstervriendelijk beheer (verbindingszones) aangewezen. Met de bescherming van de hamster is in 2005 ook de Korenwolfcommissie opgericht.