Stikstof


Onze unieke Limburgse natuur wordt ernstig bedreigd door een teveel aan stikstof. Ook onze gezondheid komt in het gedrang en dat geldt ook voor de ruimte voor economische en maatschappelijke ontwikkelingen. De stikstofuitstoot komt vanuit verkeer, industrie en boerenbedrijven.

De rechter deed in 2019 een belangrijke uitspraak over wat we als overheid ten doel moeten stellen. Sindsdien ging de maximale snelheid op snelwegen naar beneden en kwamen er strengere regels voor de woningbouw en boeren. Kijk voor de landelijke agenda op www.aanpakstikstof.nl.

Gebiedsplannen

De Limburgse aanpak richt zich op de inrichting van het landelijke gebied in alle aspecten en beperkt zich niet tot het verminderen van stikstof. In vier gebiedsplannen wordt de aanpak uitgewerkt. Deze plannen worden samen met gemeenten en belangenorganisaties opgesteld. Vanuit deze schaal werken we toe naar één gebiedsplan voor heel Limburg. Dit past in het nationale Programma Landelijk Gebied. Ons Limburgse gebiedsplan moest uiterlijk 1 juli 2023 aangeboden worden aan het Rijk. Meer over de gebiedsplannen vindt u op de pagina Limburgs Programma Landelijk Gebied. Voor vragen over de Limburgse aanpak van stikstof en het herstel van de natuur is het emailadres limburgsprogrammalandelijkgebied@prvlimburg.nl beschikbaar.

Agrarische doelen voor Limburg

Voor de agrarische sector in Limburg heeft minister van der Wal een besparingsdoel afgegeven van 52% aan stikstof-uitstoot. Procentueel hebben we daarmee de grootste opgave van Nederland. Samen met agrarisch ondernemers, industrie en overige inwoners streven we naar een robuuste indeling van Limburg met een sterke gezonde natuur en een toekomstbestendige landbouw. Provinciale Staten van Limburg hebben besloten zich maximaal in te zetten voor het behalen van deze richtinggevende doelen.

1. Maatregel Gerichte Aankoop (MGA-1-regeling)

De 12 provincies in Nederland kregen van het Rijk in totaal 480 miljoen euro om veehouderijen in bepaalde gebieden aan te kopen. Het ging hierbij alleen om bedrijven met een hoge uitstoot dichtbij natura-2000 gebieden. Door de vrijwillige opkoop komt ruimte vrij voor natuurherstel en economische ontwikkelingen. Binnen de provincie Limburg hebben 25 veehouderijen met een hoge stikstofuitstoot dichtbij stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden een contract getekend met de Provincie Limburg. Tekenen was mogelijk tot en met 30 november 2022.

2. Stopbonus voor bedrijven die uitstoten

Het kabinet gaat ongeveer drieduizend bedrijven die veel stikstof uitstoten in de buurt van natuurgebieden een stopbonus aanbieden. Gesproken wordt over een vergoeding tot 120 procent van de waarde van het bedrijf. De definitieve regeling is (binnenkort) te vinden op Landbouw | Maatregelen | Aanpak Stikstof. De regeling is bedoeld voor alle bedrijven met een hoge uitstoot, zowel agrarisch als industrieel. De voorwaarden voor deelname aan deze nieuwe regeling zijn nog onbekend. Dat vindt gedeputeerde Geert Gabriels vervelend: “Ik begrijp dat als er een aantrekkelijkere regeling wordt aangekondigd mensen in vertwijfeling raken. We hebben nog geen zekerheden hierover. Ik bied graag duidelijkheid aan onze Limburgse boeren en dat is nu lastig. We roepen het Rijk dan ook op om zo snel mogelijk helderheid te geven.”

3. Wat we verder willen doen om de natuur te beschermen en te versterken

Vrijwillige uitkoop van bedrijven is slechts één van de middelen om de natuur te beschermen. Ook andere maatregelen kunnen binnen de gebiedsplannen aan de orde zijn, zoals:

  • het beschermen van de natuur door het water in de rivieren schoner te maken. Bijvoorbeeld door het rioolwater nog strenger te zuiveren in bestaande installaties of door de opbouw van innovatieve filtersystemen in natuurgebieden zelf;
  • het versterken van de natuur in bossen en bij rivieren en beken, met speciale aandacht voor het inrichten van de overgangsgebieden rondom Natura-2000 gebieden met bos, natuur, inzijggebieden, waterreservoirs of extensieve landbouw;
  • het herinrichten of verbreden van overige beken;
  • de aanplant van bomen of heggen of de aanleg van holle wegen;
  • het creëren van vispassages;
  • de aanleg van voedselbossen (zie ook Green Deal Voedselbossen).

U vindt deze maatregelen met toelichting onder ‘Quick Wins’ in de kolom 'Zie ook' op deze pagina. Deze oplossingen hebben wij op verzoek van de minister met haar gedeeld. Want we kunnen deze grote opdracht als Provincie niet alleen. Naast de kennis en kunde van onze boeren en de inzet en bijdrage vanuit andere sectoren in Limburg hebben we middelen van de centrale overheid nodig. We nodigden minister van der Wal daarom ook uit een bezoek te brengen aan Limburg. Dit vond plaats op 14 november 2022.

Bezoek minister Van der Wal aan Limburg

Minister Christianne van der Wal (natuur en stikstof) bezocht op uitnodiging van de Provincie Limburg de Livarvarkensfokkerij bij abdij Lilbosch waar ze overleg voerde met de Limburgse Land- en Tuinbouwbond LLTB en het Waterschap Limburg. Na een lunch met natuurorganisaties sprak de minister met vertegenwoordigers van industriële bedrijven van Chemelot en Rockwool in Roermond. In Nationaal Park De Meinweg bij Herkenbosch bekeek zij de Limburgse natuur, die onder druk staat vanwege het teveel aan stikstof. De minister werd bij haar bezoek vergezeld door de Limburgse gedeputeerden Lia Roefs (Wonen en Landbouw) en Geert Gabriels (Natuur en Milieu). Na haar bezoek aan Limburg vroeg de minister in Duitsland om aandacht voor de stikstofproblematiek. Stikstof komt bij oostenwind vanuit de Duitse grensregio ons land binnen en brengt de nodige schade aan in bijvoorbeeld het Natura2000-gebied De Meinweg.

De Limburgse aanpak Stikstofreductie en Natuurherstel

In de zomer van 2021 hebben Provinciale Staten verzocht om via een participatief proces te komen tot een kaderstellende aanpak rondom Stikstofreductie en Natuurverbetering. De Provincie maakt hier samen met het Rijk, de Limburgse gemeenten, natuurorganisaties, ondernemers en alle belanghebbenden voor de korte en middellange termijn werk van. De 'Limburgse Aanpak Stikstofreductie en Natuurherstel' bestaat uit drie actielijnen:

  • Natuurverbetering en biodiversiteitsherstel
  • Inzet op de reductie van stikstofdepositie op stikstofgevoelige natuur
  • Het weer eenvoudiger mogelijk maken van economische en maatschappelijke ontwikkelingen

Limburg Stikstof Dashboard

De Provincie Limburg heeft het 'Limburg Stikstof Dashboard' samengesteld. Dit interactieve overzicht geeft informatie over stikstof rondom de Limburgse Natura 2000-gebieden. U vindt er informatie over stikstofemissies en deposities in Limburg, Nederland en Europa. Het dashboard dient als achtergrond bij de 'Limburgse Aanpak Stikstofreductie en Natuurherstel'. Het gekozen detailniveau is niet geschikt om effecten van individuele bronnen diepgaand in beeld te brengen.

Limburg Stikstof Dashboard
(bij voorkeur openen met Google Chrome of Microsoft Edge. Microsoft Internet Explorer wordt niet ondersteund)

LLTB Ledenzorg voor ondersteuning agrariërs

Voor agrariërs in Limburg die ondersteuning zoeken, heeft LLTB voor zowel leden als niet-leden haar loket Ledenzorg opengesteld. Hier kunt u terecht voor een luisterend oor of met hulpvragen (van emotionele, psychische of sociaal-economische aard). De medewerkers van Ledenzorg stellen samen met de beller de hulpvraag vast en zoeken hierbij gepaste hulp.
LLTB Ledenzorg is bereikbaar via 06-13606716.